ჩვენს პირველყოფილ წინაპრებს ძალიან ბევრი რამ აწუხებდათ.

• მამონტები
• ინფექციები
• გველები
• მტერი პირველყოფილები
• ფეხებში შესობილი ხიჭვები 

 

მაგრამ ერთი, რაშიც დარწმუნებული ვარ რომ არ აწუხებდათ – სახსრებისა და წელის ტკივილი იყო. აი, ის, ოფისში 8 საათის განმავლობაში ჯდომისგან რომ ყველას გვაწუხებს, ასე, 12 წლიდან. 

ადამიანი დიდი მოძრაობიდან დიდი უძრაობის ეპოქაში გადავიდა. 

ახლა კი უკვირს, რატომ ტკივა 25 წლის ასაკში წელი ყოველი წამოდგომისას. 

ახალგაზრდავ, ფეხით ბოლოს როდის გაიარეთ? 

ან ჩამოყალიბებული ფიტნეს რუტინა ბოლოს როდის გქონდათ?

ეს სარკასტული შენიშვნები ზე-ადამიანებს არ გეხებით, რომლებსაც რეგულარული ვარჯიშის ენერგია და უფრო მეტიც – მოტივაცია გაქვთ. (და საერთოდაც, დიდი ეჭვი მაქვს რომ თქვენი არსებობა შეთქმულების თეორიაა). 

მე აქ, ჩემნაირ ავადმყოფებს მივმართავ – რომელთა ერთადერთი ხსნა, ცურვა, იოგა, წონების აწევა და სწორი კვებაა. 

 

რატომ უნდა ვივარჯიშოთ?

ვარჯიშს რომ მრავალი ბენეფიტი აქვს, ამის წაკითხვა ალბათ ისევე მოგბეზრდათ, როგორც საკუთარი ბანკის ანგარიშის შემოწმება იმ იმედით, რომ იქ თანხა თავისით მოემატებოდა. 

ზუსტად არავინ იცის, მაინდამაინც ამ ერთ, მოსახლეობის უმეტესი ნაწილისთვის საძულველ აქტივობას რატომ ერგო ყველაზე სასარგებლოს ტიტული, თუმცა ფაქტი ფაქტად რჩება, რომ ვარჯიში:

• აუმჯობესებს ძილს
• ზრდის ლიბიდოს
• ზრდის ამტანობას
• ამცირებს სტრესს
• აუმჯობესებს განწყობას
• ზრდის ენერგიის დონეს
• აუმჯობესებს ყურადღებას და ამცირებს დაღლილობის შეგრძნებას
• ამცირებს ქოლესტერინს
• მოქმედებს გულსისხლძარღვთა სისტემის მუშაობაზე

და რაც ყველაზე უარესია, ვარჯიშის სარგებლიანობა თითოეულ პუნქტზე კვლევებით დასტურდება. 

ნებისმიერ ფსიქოთერაპევტთან და ზოგჯერ ფსიქიატრთან ვიზიტი უკვე გულისხმობს იმას, რომ მომდევნო რამდენიმე თვე ვარჯიში გამოწერილი გაქვს. 

განსაკუთრებით კარგ გავლენას ფიზიკური დატვირთვა დეპრესიასა და შფოთვაზე ახდენს – ტვინში გამოთავისუფლდება ემოციის მარეგულირებელი, ე.წ ‘feel good’ მოლეკულები – ენდორფინები და ჩვენი გუნება განწყობილებაც უკეთესობისკენ იცვლება. 

გარდა ამისა, ვარჯიშის დროს განიერდება სისხლძარღვები, ტვინს უფრო დიდი რაოდენობის სისხლი მიეწოდება, ხდება ტვინში ანთებითი პროცესების ჩაცხრობა, ახალი ნეირონული ბმების წარქმოქმნა, ახალი პატერნების გაჩენა ნეირონულ ჯაჭვში. 

მაგრამ ვინაიდან მოსახლეობის უმეტესობა შფოთვას ვებრძვით, განვიხილოთ, საერთოდ რა გავლენა აქვს ვარჯიშს შფოთვაზე: 

 

• ვარჯიშის დროს ხდება სტრესის ციკლის დასრულება

როდესაც სტრესული სიტუაციების წინაშე ვდგებით, ჩვენი სხეული გამოყოფს ისეთ ქიმიურ ნივთიერებებს როგორიცაა კორტიზოლი და ადრენალინი. ახლა, უწინ, ანუ ტყეებში ცხოვრების ჟამს ეს ჰორმონები აუცილებელი იყო გადარჩენისთვის – ჩვენი იბრძოლე ან გაიქეცი ინსტინქტების ჩასართავად. ახლა კი, როცა სტრესს ინტერნეტის გაჭედვა, კლიენტის უხეშად მოწერილი მეილი ან ავტობუსში ვერ ასვლა იწვევს, მოცემული ჰორმონები უბრალოდ აკუმულირდება და ხმარდება არაფერს – არც გავრბივართ, არც ვდავართ, უბრალოდ შინაგანად ვგრძნობთ დაძაბულობას და დღეს ისევ მჯდომარე მდგომარეობაში ვაგრძელებთ. ფიზიკური ვარჯიშის დროს სწორედ ამ მოლეკულების გალევა ხდება და ფისიქური და ფიზიოლოგიური წნეხიც მცირდება. შედეგად, PSP – ში ვალერიანზე ან უფრო ძლიერ დამამშვიდებელზე თანამშრომლის ჩაგზავნაც აღარ გვიწევს.

• ვარჯიში ცვლის ტვინის ბიოქიმიას 

ვარჯიშს მედიკამენტოზური მოქმედება აქვს. ტვინის ბიოქიმიას ცვლის – ამცირებს ჰიპერრეაქტიულობის დონეს ტვინის იმ უბნებს შორის, რომლებიც შფოთვაზე არიან პასუხისმგებელნი. ასევე სისხლში ზრდის სეროტონინისა და ნორადრენალინის დონეს – და როგორც წესი, ანტიდეპრესანტების უმეტესობა სწორედ ამ ნეიროტრანსმიტერების გაზრდაზე მუშაობენ. და ეს ყველაფერი არ არის! რეგურალურ ვარჯიშს თქვენი ძილის გრაფიკის მოწესრიგება სოლგარის მელატონინის გარეშეც კი შეუძლია ( მარა, თუ მანცდამაინც, აგერ ლინკი და ფასდაკლებას დაუცადეთ <333) 

 

• ვარჯიშის ფიზიკური სიმპტომები ბაძავს შფოთვის სიმპტომებს

საპასუხოდ კი, ჩვენთვის შფოთვის სიმპტომებზე ჩვენი ფსიქიკის პასუხის ცვლილება ხდება. მაგალითად, მომატებული პულსი, ოფლიანობა და დაძაბულობა, უკვე ვარჯიშთანაა დაკავშირებული და ჩვენთვის ბუნებრივი მოცემულობა ხდება. შესაბამისად, იცვლება ჩვენი პასუხი მოცემული სიმპტომების გაჩენისას. 

ანუ შფოთვის სიმპტომებს ჩვენ ვპასუხობთ არა პანიკით, არამედ სიმშვიდით, რაც უფრო გამკლავებადს და მართვადს ხდის მას . 

 

რა სარგებლობა მოაქვს იმის კეთებას, რაც არ გინდა რომ გააკეთო? 

ვარჯიშზე ცოტახნისწინაც დავწერე ბლოგი, რომელიც უფრო დღიური იყო ადამიანის, რომელსაც ესიკვდილება ნებისმიერი ფიზიკური აქტივობა. 

ერთადერთი რაც მამოტივირებდა იყო შემდეგი კვლევის შედეგები:

თურმე, თავის ტვინში არსებობს ერთი რეგიონი – The Anterior Mid-Cingulate Cortex – იგივე, AMCC – რომელიც ნებისყოფაზე/ნებელობაზეა პასუხისმგებელი. აღმოჩნა, რომ ეს ნაწილი კუნთივით მოქმედებს, რაც უფრო გამოიწვევ მას – მით უფრო იცვლის თავის მოქმედების მექანიზმსა და ფორმას. 

მაგალითად, ისეთი რაღაცების კეთება, რისი კეთებაც სულით და გულით არ გვინდა ( ვარჯიში, დილით ადრე ადგომა, რუტინაში ჩაჯდომა, სასეირნოდ გასვლა, სახის კანის რუტინის ყოველ საღამოს ჩატარება, თასქების დედლაინამდე ორი დღით ადრე კეთება, მოკლედდდ, ყველაფერი რაც გვეზარება ხოლმე) ტვინის ამ უბანს ზომაში ზრდის. 

 

და რატომ გვინდა ეს უბანი ზომაში გაიზარდოს? 

რადგან ამ უბნის სიდიდე დაკავშირებულია ტვინის დაბერების ხარისხთან, აზროვნების სისწრაფესთან ხანდაზმულ ასაკში და სხვა. მოკლედ, ფაქტობრივად, საკუთარ ტვინს წვრთვნით იმისთვის, რომ დიდხანს და კარგად გვემსახუროს.

მაგრამ რა ხდება როცა კეთებას ვწყვეტთ? 

პატარავდება. 

კი. 

ესეიგი ჩვენივე მენტალური და ფიზიკური სიჯანსაღისთვის, სჯობს ყოველთვის ვიპოვოთ საქმიანობა, რომელიც მუდმივად გვაჩელენჯებს, ჩვენი შესაძლებლობების მაქსიმუმს გვთხოვს და კომფორტის ზონიდან დისკომფორტში გადავყავართ. 

 

მოკლედ, ვარჯიშის რჩევებისთვის შეგიძლიათ აი ამ ბლოგს მიაკითხოთ

მაგრამ თუ ძაან დაგეზარებათ რამდენიმე რჩევას აქ მოცემთ:

1. გირჩევთ ჩაერთოთ რაიმე მარათონში, სადაც სხვებიც მონაწილეობენ 
2. გააკეთეთ დღიური – როგორ გეცვლებათ განწყობა, ფორმები 
3. მე ვიღებდი ერთ საფლემენთს – Amvilab- ის L-კარნიტინს. PSP- ში ფასდაკლეებია ხოლმე ხშირად ამ საფლემენთზე და შეგიძლიათ მიაკოთხოთ. განსაკუთრებით ვურჩევ მათ, ვინც უენერგიობას უჩივის და პიემესის გამოხატული სიმპტომები აქვს. (თუუმცა, დაეკითხეთ ექიმს) 
4. თუ წონის დაკლებაც გინდათ – უბრალოდ შაქარი და ცომი ამოიღეთ. თუ მანდამაინც სამსახურიდან დარბაზამდე შეგიძლიათ პროტეინ ბარები გაიგდოთ 

 

წავე, ვივარჯიშო